kitap özetleri

tarafından **judocu kezo** Cuma Mayıs 09, 2008 9:49 am

KİTABIN ADI: SİNEKLİ BAKKAL

KİTABIN YAZARI: H.EDİP ADIVAR

BASIM YILI: 1936
KİTABIN KONUSU: OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN

SON DÖNEMİNDEKİ SİYASİ DEĞİŞİKLİKLER VE BUNLARIN HALK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ.

KİTABIN ANAFİKRİ:

KİTAPTAKİ ŞAHISLAR:

a. İMAM : RABİA’NIN DEDESİ, EMİNE’NİN BABASI.
b. EMİNE : RABİA’NIN ANNESİ, TEVFİK’İN KARISI.

c. TEVFİK : RABİA’NIN BABASI,EMİNE İLE BİRLİKTE BAKKALI İŞLETEN KİŞİ

d. HİLMİ : SELİM PAŞA’NIN OĞLU,JÖN TÜRKLERLE TEMASI OLAN BİR İHTİLALCİ.

e. PEREGRİNİ: BİR İTALYAN PİYANİST.MÜSLÜMAN

OLUP RABİA İLE EVLENEN KİŞİ.

f. VEHBİ DEDE: KONAĞA SÜREKLİ GİRİP ÇIKAN MEVLEVİ DERVİŞ.

g. SELİM PAŞA: HALİL’İN BABASI.AYRICA MAHALLEDEKİ KONAĞIN SAHİBİ.

KİTAP HAKKINDAKİ ŞAHSİ GÖRÜŞLER:

BİR TÖRE ROMANIDIR.KİŞİLİKLER BÜYÜK BİR USTALIKLA CANLANDIRILMIŞ ; GERÇEK KARAKTERLER BİÇİMİNDE ORTAYA KONMUŞLARDIR.

KİTABIN ÖZETİ:
Bulunduğu semtin adini almiş olan bu dar sokak,sinekli bakkal’dır.Dünyanin herhangi bir yoksul mahallesinden pek farkli olmayan,bir geçitten çok bir toplanti yeri gibidir.Bu sokakta oturanlardan biri,mahalle imamidir.Onun kizi emine , kiz tevfik diye anılan bir halk sanatçısıyla evlenir.bu Tevfik,ortaoyunu,karagöz gibi şeylerle vakit geçirir,İnadını ve iradesini anasından,yeteneklerini ise babasindan alan bir kızları dünyaya gelir.Rabia,Emine,Tevfik’le birlikte,sokaktaki İstanbul bakkaliyesi’ni işletmektedir.Babasi imam ise rabia’yi biraz büyünce,hafiz yapar.Mahallenin kibar konaği’da vardir:Selim Paşa konağı.bu konak başlı başına bir alemdir.Selim paşa’nın hanımı dünyanın tadını çıkarmış bir kadındır.oğlu Hilmi ise,Jön Türklerle teması olan bir ihtilalcidir.büyüklük peşinde bir hayal adamı.Konağa giren,çıkan pek çoktur.Peregrini adında bir İtalyan piyanist,Vehbi Dede adında bir mevlevi dervişi bunlarin başlıcaları arasındadır.

Rabia,Mevlit ve Kur’an okumadaki şöhreti ile Selim Paşa konaği’na kapılanır.Peregrini’yi orada tanır.Bu parasi bol,akli kıt sanılan sanatçıyla anlaşılır.Vehbi Dede’den musiki dersleri alır.mahallenin cücesi Rakim Amca, İstanbul bakkaliyesi’nisürekli müşterilerinden, tevfik en yakın arkadşlarındandır.Tevfik’ in en yakın arkadaşlarındandındır.Tevfik ,fırsat buldukça Karagöz oynatır.Ama başka işlerde görür. Ozaman , Fransız postahanesi bizimkinden ayrı olduğu ve feslilerin öyle yerlere girmesi uygun olmadığı için Hilmi’ye Paris’ten gönderilen (zararlı ) gazete ve kitapları ,Tevfik , Ortaoyunundaki ustalığı sayesinde kadın kılığına girip almakta, Hilmi’ye götürmektedir.Bir gün , bu kılıkla yabancı postaneye girdiği saptanır ve yakalanır.Tevfik’in yakalanmasına sebep olan ,kayın pederi olan imamdır.Çünkü İmam ,bu günah işleyen soytarıyı hiç sevmez.Onu haber verir.Tevfik ,zaptiye dairesinde Göz Patlatan Hakkı adındaki zorbanın sıkı işkenceleriyle sorguya çekilmesine rağmen ;dayanabildiği kadar, Hilmi’nin adını vermez Sürgüne yollanır .İş anlaşıldığı için ,Paşanın oğlu Hilmi de,Zaptiye Nazırı olan babasının emriyle , sürgünler arasındadır. Tevfik ‘le aynı yere , şam’a sürüleceklerdir.

Tevfik yokken Rabia , Rakım Amcanın yardımıyla dükkanı idere eder .Vehbi Dede ve Peregrini de kendisine arkadaşlık ederler. Ama babası bu sürgüne yollandığından sonra bir Selim Paşa konağına ayağını basmaz. Konakta pek sevdiği bir cariye vardır: Kanarya Hanım. Bu Kanarya Hanım da aslında evlenip çırak çıkmıştır.

Rabia, Ramazanlarda camileri gezer, mukabele okur, arasıra mevlütlere çağrılır. Şehzade Nihat Efendi’nin yalısında da, mevlit okumaya davet edilir. Rabia yalıya gittiği zaman iç salonun kapıları açılarak Sinekli Bakkal mescidinin büyük bir toplantı yeri haline geldiğini görür. Renkli papatya başlarına benzeyen yüzlerce başörtülü kadın dinleyicisi vardır. Bu duygulu kalabalığa yanık ve dokunaklı sesiyle mevlit okuduktan sonra, salonun sonunda çok güzel bir mermer heykele benzeyen bir sarışın kadın görür. Bu, Kanarya Hanım’dır. İki eski dost çığlık çığlığa birbirlerinin boynuna atılırlar.

Peregrini, Rabia’nın okuduğu mevlide hayrandır. Karakterine, olgunluğuna hayrandır. Sonunda, tasarısını Vehbi Dedeye açar. Peregrini Rabia ile evlenebilmek için Müslüman olarak Osman ismini alır. Evlenişrler. Bir oğulları olur. Bu mutlu olayı izleyen yıllarda 1908 de Meşrutiyet ilan edilir. Sürgünler yerlerine dönerler. Geri dönenler arasında Tevfik de vardır. Rabia, Osman, Rakım Amca, mahallenin kibar tulumbacısı Sabit Beyağabey, bütün sinekli bakkal Tevfik’I karşılamaya giderler. Vakti ile Padişah haini diye sille tokat İstanbul’dan sürülenlerin hepsi, şimdi birer hürriyet kahramanı olarak dönmektedir. Tevfik’in bu gibi siyasi görüşlerle hiçbir ilişiği yoktur.

Vehbi Dede ile Osman, Tevfik’in koluna girerler, bir torunu olduğunu ona haber verirler.